آزمون های آزمایشی، مفید یا مخرب؟ (شماره 1)
هیچ دانش آموزی وجود ندارد که به خاطر شرکت کردن در آزمون های آزمایشی به رتبه های عالی دست پیدا کرده باشد و یا به خاطر شرکت نکردن در آزمون های آزمایشی رتبه نامطلوب کسب کرده باشد.
آقا آزمون کجا ثبت نام کنیم؟
آزمون چی خوبه؟
از کِی باید آزمون بریم؟
ترازم چند باشه خوبه؟
من این هفته نرفتم آزمون، خیلی بده؟ . . .
شاید هیچ کلاس کنکوری نبوده که به عنوان معلم حضور داشتم و این سوالات توسط دانش آموزان از من پرسیده نشده باشه. حتی وقتی از دنیای دانش آموزا بیرون میام و به میان اولیاء میرم باز هم سوال ثابت همین هاست. با این تفاوت که اونجا خیلی از اولیا مثلا می پرسن «قلم چی ثبت نامش کردم، کافیه؟» یا مثلا «درصدای مازش کمه، چی کار کنم ترازش بره بالا» یا سوالاتی از این دست. در واقع اولیاء در خیلی از مواقع جلوجلو دانش آموز رو ثبت نام کردن و حالا راهکار برای بهبود اوضاع می خوان.
اما کمتر پیش میاد کسی بپرسه آقا «اصلا آزمون آزمایشی به درد می خوره؟» یا دستکم «به درد من می خوره؟» یا اینکه «نحوه رفتار منِ دانش آموز با آزمون باید چه طور باشه؟» یا در میان اولیاء تقریبا هیچ وقت این پرسش مطرح نمیشه که «آیا نسخه ثبت نام در فلان آزمون اصلا برای بچه من هم قابل تجویزه؟»، «آیا شرکت در آزمون های آزمایشی پیش شرط ها و پیش نیازها و الزاماتی هم داره یا نه؟»
یادآوری کنم در اینجا منظورم یک موسسه خاص در برگزاری آزمون نیست. در واقع در اینجا اصلا بحث من کیفیت آزمون ها و مقایسه آزمون های آزمایشی مختلف با همدیگه نیست بلکه موضوع اصلی من اینجا نفس شرکت در آزمون آزمایشی ست.
در واقع در بیشتر مواقع هم در میان دانش آموزان، هم در میان اولیاء، یک تصور اشتباهی وجود داره مبنی بر اینکه شرکت در آزمون های آزمایشی یکی از واجبات کسب نتیجه مطلوب در کنکور سراسری و قبولی در دانشگاه است و این تصوریست کاملا اشتباه و در بیشتر مواقع نابودکننده!!
به جرات و با اطمینان میگم، در طول 27 سال گذشته که کار، حرفه، شغل و عشق من آموزش شیمی به دواطلبان کنکور بوده و همه جور داوطلب کنکور دیدم. دواطلب دختر، پسر، تیزهوش، کندهوش، راحت طلب و بازیگوش، با پشتکار و پیگیر و و و . . . ، از رتبه های عالی تک رقمی و دو رقمی تا رتبه های نجومی دانش آموز داشتم. اما هرگز ندیدم که دانش آموزی به خاطر شرکت کردن در آزمون های آزمایشی به رتبه های عالی دست پیدا کرده باشه و یا به خاطر شرکت نکردن در آزمون های آزمایشی رتبه نامطلوب کسب کرده باشه. هرگز. تاکید می کنم هرگز!
سوال اینجاست: چرا دانش آموز ما یا اولیاء ما چنین تصور نادرستی از آزمون های آزمایشی داره؟ در ذهن خیلی از اولیء و دانش آموزان شرکت در آزمون آزمایشی پیمودن دستکم نیمی از مسیر موفقیته و دردناک، "چرا" های بعد از کنکوره!!! بارها شنیدم از اولیاء که «حتی پارسال قلم چی هم شرکت می کرد، ولی نمی دونیم چرا کنکورش خوب نشد؟»
پس چرا دانش آموز ما یا اولیاء ما چنین تصور نادرستی از آزمون های آزمایشی داره؟ پاسخ به این سوال البته چندان سخت نیست. عوامل گوناگونی در ایجاد چنین تصوراتی نقش داره. یکی تبلیغات بی رحمانه، فراگیر و کاذب موسسات برگزارکننده آزمون های آزمایشی و القای این حس که شرکت کردن در آزمون ها یعنی رسیدن به قله های موفقیت و شرکت نکردن در آزمون ها یعنی به سراشیبی سقوط افتادن. در واقع این موسسات ابتدا این نیاز کاذب رو در ذهن دانش آموزان و اولیاء خلق می کنند و بعد خود به آن نیاز پاسخ میدهند.
اما عوامل دیگری هم داره. یه مثال میزنم. امرزوه برای همه عیان و مشخصه که جراحی های زیبایی به شکل افراطی که در بسیاری از جوامع رواج دارده در نهایت برای سلامتی مضره. اما آمار میگه هر روز بر تعداد کسانی که بدن خودشون رو به این جراحی ها می سپرند بیشتر میشه. چرا؟ چون آدما می خوان از همدیگه عقب نمونن! چشم و همچشمی! چون فکر می کنن جا می مونن. شرکت در آزمون های آزمایشی کنکور هم همینه. البته انصافا آزمون های آزمایشی به اون بدی ها هم نیست و حتما ویژگی های مثبتی هم داره. اما خب از قدیم میگن «در مثل مناقشه نیست».
درباره این موضوع به عوامل دیگه ای هم میشه اشاره کرد که خب صحبت طولانی میشه. هدف اصلی حرفم اصلا بررسی این عوامل نیست. بیشتر هدفم اینه که اگر قرار بر شرکت در آزمون آزمایشی هست یا نیست بدانیم چرا هست و چرا نیست؟ بدانیم برای کدام دانش آموز مفیده و برای کدام دانش آموز مخرب؟ بدانیم که با یک آزمون آزمایشی باید چگونه رفتار کنیم تا بتونه در مسیر موفقیت برای ما یاری باشه و نه باری!
